بررسی تغییرپذیری مکانی شاخص‌های کیفیت خاک در کشتزارهای منطقه نظرآباد در غرب استان البرز

Authors

  • حامد رضایی موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
  • رسول میرخانی دانشجوی دکتری، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
  • علی رضا واعظی گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
Abstract:

آﮔﺎﻫﻲ از ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻜﺎﻧﻲ کیفیت ﺧﺎک از ﻣﻬﻢ‌ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت در ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‌رﻳﺰی، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﺑﻬﺮه‌ﺑﺮداری بهینه از ﻣﻨﺎﺑﻊ خاک در هر منطقه است. در این مطالعه ویژگی‌های خاک سطحی (30-0 سانتی‌متر) در 95 مزرعه در منطقه نظرآباد استان البرز اندازه‌گیری و با استفاده از روش تجزیه به مؤلفه‌های اصلی (PCA)T داده‌های مؤثر بر کیفیت خاک انتخاب شدند و شاخص کیفیت تجمعی وزنی (SQIw) و ساده (SQIa) و شاخص کیفیت نمورو (NQI) با استفاده از کل ویژگی‌ها و حداقل ویژگی‌ها تعیین شدند. تغییرات مکانی شاخص‌های کیفی خاک با استفاده از فن زمین‌آمار تحلیل و توزیع مکانی آن‌ها با استفاده از روش کریجینگ معمولی تعیین شد. بر اساس نتایج، شاخص SQIWحاصل از حداقل ویژگی‌ها دقت بیشتری بر اساس آماره‌های R2 برابر با 92/0، میانگین خطای مطلق (MAE) برابر با 09/0 و ریشه میانگین مربعات خطای نرمال­شده (NRMSE) 01/0 داشت. بهترین مدل زمین‌آماری برازش­یافته بر داده‌های شاخص SQIWو SQIa حاصل از حداقل داده‌ها مدل نمایی (95/0=2R) بود و برای شاخص NQI حاصل از حداقل داده‌ها مدل نیم‌تغییرنمای کروی بهترین برازش (90/0=2R) را داشت. همچنین دامنه تأثیر شاخص‌های SQIa، SQIW و NQI به‌ترتیب 8، 10 و 5/11 کیلومتر بود. کیفیت خاک کشتزارها به‌شدت وابسته به توزیع اندازه ذرات اولیه به‌ویژه شن و رس با ضریب وابستگی 90/0 و 85/0 بود. این ویژگی در منطقه از شرق به غرب روند کاهشی داشت. این پژوهش نشان داد که روش زمین‌آمار برای بررسی تغییرات مکانی شاخص‌های کیفیت خاک کاربرد دارد و نقشه‌های توزیع مکانی این شاخص‌ها می‌تواند برای طراحی راهبردهای پایدار مدیریت خاک در کشتزارها به کار گرفته شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

استفاده از ویژگی‌های خاک برای برآورد عملکرد گندم آبی در کشتزارهای نظرآباد استان البرز

عملکرد گندم تحت تأثیر عوامل مختلف از جمله اقلیم، شیوه­های مدیریت زمین و ویژگی­­های خاک است. بررسی روابط بین عملکرد گندم و ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی خاک مهم است. در این مطالعه، ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی خاک سطحی (30-0 سانتی­متر) و عملکرد محصول گندم در 34 مزرعه­ی کشت گندم در اراضی زراعی شهرستان نظرآباد استان البرز در سال زراعی 1397 تعیین شد. تجزیه به مؤلفه‌های اصلی (PCA) جهت انتخاب داده­های مؤث...

full text

بررسی اثر شیب و ویژگی‌های خاک در رطوبت خاک در برخی کشتزارهای دیم شمال غرب ایران

  محتوای آب خاک نقشی مهم در رشد گیاه به­ویژه در کشتزارهای دیم مناطق خشک و نیمه‌خشکایفاء می­کند. آگاهی از عوامل مؤثر بر میزان نگهداشت آب در خاک برای مدیریت آب حاصل از بارش­آسمانی و هم­چنین درک طیف وسیعی از فرآیندهای هیدرولوژیکی شامل نفوذ، رواناب، و تبخیر و تعرق ضروری است.این متغیر تحت تأثیر هم‌زمان آب‌وهوا، ویژگی­های خاک، پوشش زمین و توپوگرافی قرار دارد. در این بررسی، تغییرات محتوای آب خاک در هف...

full text

تغییرپذیری مکانی ویژگی‌های خاک در یک واحد نقشه تناسب کیفی (مطالعه موردی: کشت سویا در منطقه آستانه، استان گیلان)

چکیده سابقه و هدف: نقشه‌های خاک، منبع معمول و رایج اطلاعات خاک برای ارزیابی تناسب اراضی هستند و تهیه آنها، همواره از مهم‌ترین بخش‌های مطالعات خاک محسوب می‌شود. در واقع، نقشه‌برداری خاک در مدیریت اراضی تأثیر به‌سزایی دارد، زیرا به‌عنوان منبع داده‌هایی از خاک محسوب می‌شود که به‌منظور تصمیم‌گیری در مورد تناسب اراضی برای اهداف مختلف، مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین، دقت نقشه‌هایی که برای توصیه ...

full text

تغییرپذیری مکانی عملکرد دانه گندم و ویژگی‌های خاک در کشت‌زارهای دیم منطقه نیمه‌خشک در جنوب استان زنجان

به­منظور پهنه­بندی عملکرد دانه گندم، روش­های کریجینگ معمولی، کوکریجینگ و رگرسیون-کریجینگ مورد استفاده قرار گرفت. برای این منظور 298 کشتزار‌ دیم گندم با فواصل 59/0 کیلومتر از هم در شهرستان خدابنده واقع در جنوب استان زنجان در سال 1393 انتخاب شد. عملکرد دانه گندم دیم در کشت‌زارها با استفاده از پلات مربعی مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. از هر کشتزار دو نمونه خاک سطحی جمع­آوری شد. ویژگی‌های فیزیکی و شیم...

full text

بررسی تغییرپذیری کیفیت خاک سطحی در اکوسیستم‌های انتخابی در منطقه زاگرس مرکزی

In order to achieve a sustainable management of land resources and to improve land quality, quantitative assessment of effective factors and soil quality indicators are required. The aim of this study was to evaluate variability of selected soil quality attributes in central Zagros affected by such factors as region, land use and management practices. Twelve sites were selected in three provinc...

full text

بررسی تغییرپذیری کیفیت خاک سطحی در اکوسیستم‌های انتخابی در منطقه زاگرس مرکزی

In order to achieve a sustainable management of land resources and to improve land quality, quantitative assessment of effective factors and soil quality indicators are required. The aim of this study was to evaluate variability of selected soil quality attributes in central Zagros affected by such factors as region, land use and management practices. Twelve sites were selected in three provinc...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 51  issue 7

pages  1755- 1768

publication date 2020-09-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023